Edukacja

Edukacyjna działalność Izby Pamięci Starego Prokocimia adresowana jest głównie do dzieci i młodzieży z prokocimskich szkół, ale odwiedzają ją chętnie również osoby prywatne. Prowadzone w Izbie warsztaty dostosowane są do wieku i możliwości różnych grup wiekowych: od przedszkolaków („Alfabet prokocimski”) po maturzystów („Erazm Józef Jerzmanowski – portret pozytywisty”). Zajęcia skonstruowane są w taki sposób, by pokazywały dzieje Prokocimia w szerszym kontekście historycznym, literackim i kulturowym. Towarzyszą im pomoce naukowe takie jak podłogowa mapa wsi i modele prokocimskich budynków. Każdy z warsztatów jest dodatkowo uzupełniony spacerem edukacyjnym po Prokocimiu.
Tematy zajęć
„Alfabet prokocimski dla przedszkolaków”
„Opowieści przedmiotów z dawnego Prokocimia”
„Pamiętajcie o ogrodach – dzieje parku im. E. i A. Jerzmanowskich”
„Jak pociąg zmienił wieś w miasto – historia prokocimskich kolejarzy”
„Prokocim w czasie II wojny światowej”
„Erazm Józef Jerzmanowski – portret pozytywisty”

Izba Pamięci Starego Prokocimia

Mało kto z mieszkańców Krakowa czy nawet Prokocimia, zdaje sobie sprawę, że jadąc tramwajem z centrum w stronę Bieżanowa mija miejsce, w którym krzyżowały się, jedne z najważniejszych, w dawnej Rzeczpospolitej, trakty: wołowy i wielicki. Podobnie zniknęły ze zbiorowej świadomości historie takich miejsc jak Imiołki „gdzie palono czarownice” czy piękna lipowa, aleja duma kolejnych właścicieli Prokocimia.
Aby przybliżać tę zapomnianą historię wsi, a potem dzielnicy powstała Izba Historii Starego Prokocimia, w której gromadzone są zdjęcia, pamiątki i wspomnienia.  Uroczyste otwarcie Izby miało miejsce 6 lutego 2009 roku, a w czerwcu 2011 na jej ścianie frontowej powstało malowidło historyczne autorstwa Jerzego Rojkowskiego, przedstawiające panoramę Prokocimia z lat 30-tych ubiegłego wieku i portrety najbardziej znanych właścicieli wsi – Erazma i Anny Jerzmanowskich..

Najważniejsze wydarzenia:

Konferencja „Małe Muzeum”

01.10.2010r.  odbyła się w Izbie Historii Starego Prokocimia konferencja „Małe Muzeum” – spotkanie pracowników izb regionalnych i izb pamięci. Podczas konferencji zaprezentowało się kilkanaście małych muzeów, między innymi z Andrychowa, Minogi, Stryszawy czy Iwanowic, dyskutowano także na temat szans jakie mają przed sobą tego typu instytucje.
11 marca 2011 r. w drugiej sali Izby miał miejsce wernisaż wystawy stałej zatytułowanej „Prokocimska Historia MDK”, a w czerwcu tegoż roku odbyła się wystawa „Prokocanie”, na której zaprezentowane zostały stare fotografie z albumów trzech prokocimskich rodzin: Kielarów, Wojciechowskich i Ściężorów.
Oprócz wydarzeń związanych bezpośrednio z Izbą Historii, MDK organizuje również imprezy adresowane do mieszkańców Prokocimia, takie jak wieczory poetyckie w Pałacu Jerzmanowskich czy „Wybory najsympatyczniejszego prokocimskiego psa”. Od kilku lat jesteśmy także współorganizatorami rodzinnej imprezy plenerowej – „Dni Prokocimia”.

„Erazm Józef Jerzmanowski. Powstaniec-wynalazca-filantrop. Życie w służbie idei”

Ósmego lutego odbyła się w Pałacu Jerzmanowskich uroczysta sesja zatytułowana „Erazm Józef Jerzmanowski. Powstaniec-wynalazca-filantrop. Życie w służbie idei”, zorganizowana przez Polską Prowincję Zakonu św. Augustyna, Radę Dzielnicy XII, Towarzystwo Przyjaciół Prokocimia, Młodzieżowy Dom Kultury im. K. I. Gałczyńskiego oraz Wydział Historii i Dziedzictwa Kulturowego Uniwersytetu Papieskiego im. Jana Pawła II.
Sesję poprzedził koncert Laureatów Stypendium im. Erazma i Anny Jerzmanowskich dla uzdolnionej młodzieży z Prokocimia. Wystąpili wokalistka Michalina Sarba oraz wiolonczelista Krystian Figiel, któremu towarzyszyli skrzypaczka Zuzanna Hanusz i pianista Paweł Łyżwa.
Oba wydarzenia związane były ze 104 rocznicą śmierci Erazma Jerzmanowskiego – najbardziej znanego i zasłużonego z właścicieli dawnej wsi Prokocim.
Jak co roku odbyła się również msza święta w Kościele Rektoralnym pod wezwaniem św. Mikołaja z Tolentino, po której złożono kwiaty pod pomnikiem Erazma Jerzmanowskiego.

Erazm Józef Jerzmanowski

Erazm Józef Jerzmanowski urodził się w 1844 roku wielkopolskich Tomisławicach. Naukę pobierał w gimnazjum gubernialnym w Warszawie, a następnie w Instytucie Politechnicznym w Puławach. Jako student puławskiego Instytutu wziął udział w powstaniu styczniowym. Po jego upadku, został osadzony w twierdzy w Ołomuńcu, skąd zwolniony wyemigrował do Paryża.

Edukację kontynuował w Szkole Inżynierii i Artylerii Wojskowej w Metz, studiując chemię i matematykę. W 1870 roku jako oficer walczył w wojnie francusko-pruskiej. Trzy lata później firma Jessie de Moteya, zajmująca się produkcją gazu oświetleniowego wysłała go do Stanów Zjednoczonych. Przez 23 lata pobytu w Stanach wybudował największe wytwórnie gazu, między innymi w Indianapolis i Brooklynie. Zyskał uznanie, milionowy majątek i miano „człowieka, który oświetlił Amerykę”. Jerzmanowski prowadził również działalność filantropijną, wspierał polskich emigrantów i organizacje dobroczynne w kraju: Towarzystwo Szkół Ludowych, przytuliska brata Alberta Chmielowskiego(swego towarzysza broni z powstania)i wiele innych.
W 1896 roku wrócił na stałe do ojczyzny i osiedlił się w podkrakowskim Prokocimiu. W zakupionym majątku przebudował folwark , oświetlił teren sąsiadujący z pałacem, zmienił zagospodarowanie parku. W dawnej wieży widokowej zamontowano wówczas pompy doprowadzające wodę do parkowych fontann.Jerzmanowski przyczynił się również do rozbudowy wsi, ufundował pierwszą w Prokocimiu szkołę.
Erazm Józef Jerzmanowski zmarł w Prokocimiu, 7 lutego 1907 roku. Został pochowany na Cmentarzu Rakowickim. Zapisem testamentowym przeznaczył 1.200.000 koron na coroczną nagrodę dla Polaka, który dzięki swoim wybitnym osiągnięciom literackim, naukowym lub humanitarnym zajał „wybitne stanowisko w społeczeństwie polskim”. Przed II wojną światową nagrodę tę otrzymali między innymi kardynał Adam Stefan Sapieha, Henryk Sienkiewicz, Ignacy Paderewski.

Fragment odezwy wygłoszonej przez Erazma Jerzmanowskiego w 24 rocznicę wybuchu powstania styczniowego:
„I ja walczyłem w szeregach powstańców roku 1863 z modlitwą w sercu: Wolność daj nam panie, lecz Bóg inaczej zrządził. Gdym chwycił za kij pielgrzymi polskiego tułacza, jedna myśl mną kierowała…zdobyć fortunę. I dlaczego to pragnienie w sercu moim powstało?…Pragnąłem fortuny, bo czułem, że to jest ta potęga która nam potrzebna, jeżeli istotnie przewodniczył nam zamiar odbudowy Polski.”